
CÁCH DÙNG AHA VÀ BHA CHO TỪNG TÌNH TRẠNG DA
Team Obagi Support
Th 6 01/09/2023
13 phút đọc
Nội dung bài viết
Bạn từng nghe nhiều về hiệu quả của AHA và BHA đối với làn da nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về hai hoạt chất này lẫn cách dùng của chúng đối với mỗi tình trạng da khác nhau. Chúng ta hãy tìm hiểu kỹ hơn về AHA và BHA cũng như cơ chế hoạt động của chúng để lựa chọn các sản phẩm có chứa AHA và BHA phù hợp nhất cho làn da của bạn nhé!
1. Sơ lược về AHA và BHA
AHA là Carboxylic acid có một nhóm hydroxyl gắn vào vị trí α của nhóm cacboxyl. Đây là nhóm acid bắt nguồn từ thiên nhiên và có khả năng hòa tan trong nước. [1]
Các AHA tiêu biểu thường gặp là Glycolic acid, Lactic acid, Malic acid và Citric acid. Mỗi AHA có kích thước phân tử khác nhau, từ đó ảnh hưởng đến khả năng xâm nhập và hiệu quả của chúng trên da. Kích thước phân tử càng nhỏ, AHA càng dễ xâm nhập vào da và phát huy hiệu quả trên da. Tuy nhiên, nó cũng gia tăng khả năng dẫn đến phản ứng phụ cho da hơn như kích ứng, đỏ, rát,...
Bảng phân biệt các loại AHA [1]
AHA ban đầu được sử dụng để điều trị chứng dày sừng nhờ khả năng kích thích bong sừng ở bề mặt da thông qua việc giảm lượng ion Calci trong liên kết tế bào sừng. Hiện nay, ngoài khả năng tẩy tế bào chết, AHA còn được chứng minh có khả năng tăng sinh Collagen, làm mờ nếp nhăn, kích thích đổi mới tế bào, làm sáng da, điều trị tăng sắc tố sau viêm,... Bên cạnh đó, AHA cũng cải thiện chức năng hàng rào bảo vệ da, tăng sự phát triển và độ dày của biểu bì, đồng thời phục hồi độ ẩm và độ mịn của da thông qua việc tăng sản xuất GAGs.[2]
Hiệu quả của AHA phụ thuộc vào độ pH, nồng độ, thời gian tiếp xúc. Với nồng độ thấp <10%, AHA có thể dùng như một chất dưỡng ẩm, chống lão hóa. AHA sẽ có khả năng tẩy tế bào chết với nồng độ từ 10%-50%. Với nồng độ cao từ 50%-70%, AHA có khả năng peel da mức độ nhẹ đến trung bình. AHA có tác dụng càng mạnh ở nồng độ pH càng thấp và thời gian tiếp xúc càng lâu. [3]
Tác dụng phụ thường gặp của AHA có thể là đỏ, sưng, ngứa, cảm giác châm chích hoặc nóng rát ngay sau khi bôi, đặc biệt ở những người có làn da nhạy cảm. [1]
1.2. Sơ lược về BHA
BHA (Beta Hydroxy acid) là nhóm carboxylic acid có một nhóm Hydroxyl gắn với vị trí beta của nhóm Carboxyl, có khả năng hòa tan trong Lipid. Salicylic acid thường được xem đại diện phổ biến của nhóm BHA và được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm chăm sóc da.
BHA có tác dụng chính là bạt sừng, bong vảy da. Cụ thể, nó có thể thấm sâu vào nang lông, loại bỏ tế bào chết, dầu thừa tích tụ trong lỗ chân lông và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn nên thường được sử dụng để điều trị các vấn đề về mụn trứng cá, cải thiện vẻ ngoài của lỗ chân lông, kiểm soát dầu thừa và vết thâm sau mụn. Ngoài ra, nó còn có khả năng chống nhiễm khuẩn, chống nấm.
Hiệu quả của BHA phụ thuộc vào nồng độ, dạng điều chế sản phẩm. Các nồng độ thường gặp của BHA trong các sản phẩm chăm sóc da là từ 0,5% đến 2%. BHA ở nồng độ 20% - 30% có thể sử dụng làm chất lột tẩy trong dung dịch peel. BHA hoạt động tốt nhất ở độ pH từ 3-4.
Mặc dù BHA, đặc biệt là Salicylic acid, có nhiều lợi ích cho da, nhưng cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như khô, kích ứng da, châm chích, bong tróc,...
Phân biệt cơ chế hoạt động của BHA và AHA
2. Cách dùng AHA và BHA cho từng tình trạng da
2.1. Cách dùng BHA với da dầu mụn, lỗ chân lông to
Đặc điểm của làn da dầu mụn là tăng tiết dầu quá mức, dễ bị bít tắc lỗ chân lông, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển. Vì vậy, BHA là lựa chọn hoàn hảo để cải thiện tình trạng này nhờ tính ưa dầu, dễ dàng thâm nhập sâu vào lỗ chân lông, loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa, thế bào chết tích tụ sâu trong lỗ chân lông và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
Để chọn được sản phẩm chăm sóc da có chứa BHA phù hợp cho làn da dầu mụn, cần lưu ý hai yếu tố là nồng độ BHA và dạng sản phẩm. Các sản phẩm chăm sóc da có chứa BHA trên thị trường thường được dùng ở nồng độ thấp (<=2%) dưới hai dạng leave-on (dạng sản phẩm có thể để nguyên trên da mà không cần rửa lại bằng nước như gel, toner, lotion, kem dưỡng) và wash-off (dạng sản phẩm cần rửa lại với nước như sữa rửa mặt).
Đối với dạng BHA leave-on như toner, bạn nên sử dụng mỗi 2-3 lần một tuần, vào buổi tối sau bước làm sạch da và trước khi sử dụng sản phẩm dưỡng da. Dung dịch tẩy da chết, ngừa mụn chứa BHA Obagi CLENZIderm Pore Therapy với công thức chứa 2% Salicylic acid và tinh chất bạc hà giúp giải quyết các vấn đề về mụn bằng cách lấy đi bã nhờn, tế bào chết tồn đọng trong lỗ chân lông và tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn. Ngoài ra, sản phẩm này còn mang lại cảm giác sảng khoái cho làn da, tạo tiền đề giúp các sản phẩm tiếp theo được hấp thụ vào da một cách dễ dàng hơn.
BHA wash-off như sữa rửa mặt là sẽ là lựa chọn thích hợp cho người mới bắt đầu sử dụng BHA vì BHA ở dạng này không lưu lại lâu trên da như BHA dạng toner, giúp giảm thiểu các tác dụng phụ như khô, kích ứng… cho da. Sử dụng sữa rửa mặt BHA hằng ngày như sữa rửa mặt Obagi Clenziderm MD Daily Care Foaming Cleanser có chứa 2% Salicylic acid và tinh chất bạc hà sẽ hỗ trợ làm sạch lỗ chân lông, tẩy tế bào chết nhẹ nhàng và kiềm dầu, từ đó giúp hạn chế các vấn đề về mụn.
2.2. Cách dùng AHA với da sạm nám, khô sần
Năm 2003, Okano và cộng sự đã thực hiện một nghiên cứu điều tra tác động của Glycolic acid đối với quá trình chuyển hóa ma trận biểu bì của tế bào sừng (Keratinocytes) và nguyên bào sợi (fibroblast) da bằng cách sử dụng các hệ thống in vitro và ex vivo. Kết quả nghiên cứu cho thấy Glycolic acid không chỉ kích thích tổng hợp Collagen mà còn điều chỉnh quá trình phân giải ma trận và tổng hợp Collagen, cũng như vai trò của Glycolic acid trong việc phục hồi làn da bị thương tổn do tác động của ánh nắng như sạm, nám, đốm sắc tố,... [4]
Bên cạnh đó, Bernstein và cộng sự cũng đã nghiên cứu và thấy được tác động của Glycolic acid làm tăng độ dày biểu bì, nồng độ Hyaluronic acid và biểu hiện Collagen. [5] Vì vậy, đối với các tình trạng da sạm nám, khô sần, AHA là lựa chọn lý tưởng để cải thiện làn da. Tuy nhiên, Để sử dụng AHA cho da sạm nám và khô sần một cách hiệu quả và an toàn, bạn nên bắt đầu từ sản phẩm chứa AHA nồng độ thấp vào buổi tối để tránh tác động của ánh nắng mặt trời. Đồng thời, việc sử dụng kem chống nắng hàng ngày là rất quan trọng để ngăn ngừa tình trạng sạm nám trở nên nghiêm trọng hơn do tác động của tia UV.
Khi lựa chọn công thức AHA cho tình trạng da sạm nám, khô sần, người dùng cũng cần lưu ý lựa chọn sản phẩm phù hợp với loại da. Đối với da dầu gặp tình trạng trên, nên chọn các AHA như Glycolic acid, Lactic acid,... Vì Glycolic acid là AHA có kích thước phân tử nhỏ nhất trong nhóm AHAs, có khả năng len lỏi vào sâu bên trong và loại bỏ các phần da đã bị xỉn màu, hoặc đốm đồi mồi, cháy nắng, đồng thời kích thích tăng sinh Collagen, chống lão hóa. Lactic acid giúp hàng rào bảo vệ da được phục hồi một cách nhanh chóng, giúp láng mịn hơn.
Obagi Nu-Derm Exfoderm Forte là kem tẩy da chết được thiết kế riêng dành cho da dầu, nằm trong hệ thống trị nám, làm sáng da đình đám của Obagi. Với công thức chứa Glycolic acid, Lactic acid và Glycerin, sản phẩm có tác dụng tẩy tế bào chết và loại bỏ lớp da cũ đã xỉn màu, giúp thúc đẩy quá trình sản sinh Collagen nhằm ngăn ngừa dấu hiệu lão hóa, mang lại làn da mịn màng, tươi sáng.
Đối với da khô gặp tình trạng sạm nám, lão hóa và nền da sần sùi, nên chọn các sản phẩm AHA chứa Phytic acid hoặc Lactic acid, kết hợp các thành phần dưỡng ẩm tốt để tăng cường hiệu quả cải thiện làn da. Phytic acid là AHA có khả năng tẩy da chết dịu nhẹ, vừa chống oxy hóa vừa ngăn ngừa hình thành sắc tố.
Obagi Nu-Derm Exfoderm Skin Smoothing Lotion là kem tẩy da chết được thiết kế dành riêng cho da khô, với công thức chứa Phytic acid giúp loại bỏ đi phần da bị xỉn màu, hỗ trợ chống oxy hóa mạnh mẽ, ngăn chặn các dấu hiệu lão hóa sớm.
Để giảm nguy cơ kích ứng da, Hội đồng CIR đã khuyến nghị sử dụng các sản phẩm mỹ phẩm chứa AHA có nồng độ <=10% và độ pH bằng hoặc trên 3,5.
2.3. Một số lưu ý khác khi sử dụng AHA và BHA cho từng tình trạng da
- AHA và BHA không chỉ sử dụng cố định cho loại da nào: Mặc dù AHA được khuyên dùng cho da sạm nám, khô sần và BHA được khuyên dùng cho làn da dầu mụn, AHA và BHA có thể sử dụng được cho mọi loại da. Điều quan trọng là hiểu cách sử dụng và điều chỉnh nồng độ để phù hợp với tình trạng da của mỗi người. Chẳng hạn, da khô có thể sử dụng BHA, nhưng cần chọn sản phẩm có nồng độ thấp hơn và lưu ý giữ cho da đủ ẩm để tránh tình trạng da khô quá mức.
- Đối với người mới sử dụng acid để điều trị vấn đề về da: Người mới sử dụng acid nên sử dụng AHA trước để cho da quen dần, sau đó mới sử dụng BHA để giảm thiểu tình trạng kích ứng, bùng phát mụn. Nếu bạn vẫn muốn dùng BHA khi chưa sử dụng acid bao giờ, nên tuân thủ tuyệt đối các hướng dẫn sử dụng BHA cho người mới bắt đầu. Bên cạnh đó, bạn cần thử nghiệm sản phẩm mới trên một phần nhỏ da trước khi sử dụng trên toàn bộ khuôn mặt để đảm bảo không xảy ra kích ứng hoặc các phản ứng phụ khác. Nếu có bất kỳ dấu hiệu viêm nhiễm, đỏ, hoặc mẩn đỏ, bạn nên ngừng sử dụng sản phẩm và tham khảo ý kiến từ chuyên gia da liễu.
- AHA và BHA có thể dùng riêng lẻ, kết hợp trong routine hoặc trong cùng một công thức: Bạn có thể sử dụng AHA và BHA cùng một lúc trong routine chăm sóc da, nhưng cần phải cẩn thận để không làm da bị quá tải dẫn đến kích ứng. Nếu bạn sử dụng cùng một lúc, hãy chọn các sản phẩm có nồng độ thấp hoặc sử dụng chúng xen kẽ vào các buổi sáng và tối khác nhau.
AHA và BHA có thể kết hợp cùng một công thức chẳng hạn trong các dung dịch peel để điều trị các vấn đề về da cùng một lúc như tình trạng mụn, thâm nám, tàn nhang, da dày sừng và lão hóa. Khi lựa chọn các dung dịch peel da, cần chú ý đến công nghệ và cách điều chế để AHA và BHA được kết hợp hiệu quả, phát huy công dụng tối ưu trên da.
Tóm lại, việc sử dụng AHA và BHA trong chăm sóc da yêu cầu sự kiên nhẫn và thử nghiệm để tìm ra sản phẩm và tần suất phù hợp cho tình trạng da của mỗi người. Hãy luôn luôn lắng nghe làn da và nếu có bất kỳ dấu hiệu kích ứng hoặc vấn đề gì, hãy ngưng sử dụng và thảo luận với chuyên gia da liễu. Chúc bạn sớm có được một làn da rạng rỡ, mịn màng như ý nhé!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Tang SC, Yang JH. Dual Effects of Alpha-Hydroxy Acids on the Skin. Molecules. 2018 Apr 10;23(4):863. doi: 10.3390/molecules23040863. PMID: 29642579; PMCID: PMC6017965.
[2] Moghimipour E. Hydroxy Acids, the Most Widely Used Anti-aging Agents. Jundishapur J Nat Pharm Prod. 2012 Winter;7(1):9-10. Epub 2012 Jan 4. PMID: 24624144; PMCID: PMC3941867.
[3] Parker E.T., Cleaves H.J., 2nd, Bada J.L., Fernandez F.M. Quantitation of alpha-hydroxy acids in complex prebiotic mixtures via liquid chromatography/tandem mass spectrometry. Rapid Commun. Mass Spectrom. 2016;30:2043–2051. doi: 10.1002/rcm.7684.
[4] Okano Y, Abe Y, Masaki H, Santhanam U, Ichihashi M, Funasaka Y. Biological effects of glycolic acid on dermal matrix metabolism mediated by dermal fibroblasts and epidermal keratinocytes. Exp Dermatol. 2003;12(Suppl 2):57–63.
[5] Bernstein EF, Lee J, Brown DB, Yu R, van SE. Glycolic acid treatment increases type I collagen mRNA and hyaluronic acid content of human skin. Dermatol Surg. 2001;27(5):429–433.