HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC DA MẶT VÀ DA CỔ KHÔNG ĐỀU MÀU
Team Obagi Support
Th 6 23/09/2022
14 phút đọc
Nội dung bài viết
Da mặt và da cổ không đều màu là một trong những tình trạng da đang dần trở nên phổ biến. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đó chính là việc chăm sóc hai vùng da chưa đúng cách. Để sở hữu một làn da mịn màng, đều màu từ mặt đến cổ, chúng ta cần biết cách chăm sóc chuyên biệt cho hai vùng da này, tránh dẫn đến những tình trạng như thâm sạm, đốm đen, hoặc những tổn thương do ánh nắng mặt trời.
1. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN DA MẶT VÀ DA CỔ KHÔNG ĐỀU MÀU
Da không đều màu là tình trạng xuất hiện các vết thâm nám, do chứng tăng sắc tố da sau viêm, hoặc do kết cấu da không đồng đều, như các mảng da khô, tế bào chết tích tụ, nếp nhăn hoặc các vết thâm. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng không đều màu da, trong đó bao gồm:
- Tác động từ tia UV: một trong những tác nhân gây hại hàng đầu cho làn da là tia UV. Bằng các bước sóng có năng lượng cao, chúng sẽ phá hủy cấu trúc làn da, để lại những vết “sẹo mặt trời” ở phần biểu bì, và hơn thế còn để lại các vết thâm, nám,...
- Ô nhiễm môi trường: tiếp xúc với khói bụi hằng ngày cũng sẽ gây nguy hại đến làn da. Những hạt bụi mịn có kích thước <2.5 micromet, hay các gốc tự do và những loại khí độc như NOx sẽ gây ảnh hưởng phần lớn đến vùng da không được che chắn như vùng cổ, dẫn đến thâm sạm xảy ra và đẩy nhanh quá trình lão hóa.
- Thay đổi nội tiết tố: nám da là tình trạng tăng sắc tố liên quan đến hormone (nội tiết tố) và tăng sản xuất sắc tố melanin do tăng kích thích sản xuất hormone. Tình trạng này thường gặp nhiều ở phụ nữ mang thai, dẫn đến sự hình thành nám mảng ở 2 vùng má.
- Thói quen chăm sóc da: thói quen không chăm sóc vùng da cổ cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến lão hóa Với thói quen quên bôi kem chống nắng và sử dụng các hoạt chất riêng biệt cho vùng da cổ trong thời gian dài sẽ làm cho da cổ trở nên khô ráp, tạo thành các rãnh nhăn không mong muốn, hoặc xuất hiện các đốm nâu, thâm sạm do tiếp xúc nhiều với ánh mặt trời.
Khi tiếp xúc hằng ngày với những tác nhân gây hại (đặc biệt là tia UV), chúng sẽ kích hoạt các phản ứng tạo ra các tín hiệu cho các tế bào hắc tố sản sinh ra Melanin - đây là nhân tố quan trọng có tác dụng bảo vệ làn da trước sự tấn công từ môi trường, tuy nhiên Melanin cũng gây ra tình trạng sạm nám khiến làn da không đều màu.
Cụ thể, Melanin được sản xuất qua các giai đoạn dưới đây [1]:
- Giai đoạn 1: Các tác nhân bên ngoài kích thích sản xuất Tyrosinase – đây là một loại enzyme kích hoạt Melanocytes (tế bào hắc tố) sản sinh ra Melanin (hạt sắc tố).
- Giai đoạn 2: Tyrosinase kích hoạt Melanocytes.
- Giai đoạn 3: Melanocyte sản xuất Melanin và đưa chúng vào túi Melanosome để vận chuyển lên các tế bào sừng.
- Giai đoạn 4: Melanin được giải phóng tại các tế bào sừng, gây nên tình trạng da tối màu (hay còn gọi là sạm nám).
Hình 1: Quá trình tổng hợp Melanin [1]
Gần đây, các nhà khoa học có nhiều tranh luận về một bức ảnh của một người phụ nữ 92 tuổi chỉ sử dụng kem chống nắng cho vùng mặt, nhưng lại không bôi ở vùng cổ trong hơn 40 năm. Điều này dẫn đến tình trạng tăng sắc tố một cách nghiêm trọng. [2]
Hình 2: Phần má và cổ của một phụ nữ 92 tuổi đã sử dụng kem chống nắng cho mặt nhưng không bôi lên cổ trong hơn 40 năm.
Qua đó, các bác sĩ da liễu đã thảo luận rằng vấn đề này có thể đến từ 2 yếu tố khác nhau, gồm quá trình lão hóa nội sinh và do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong đó yếu tố ảnh hưởng nặng nề nhất đó là sự tấn công của tia UV có trong ánh nắng mặt trời. Tia UV sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa và tăng sắc tố diễn ra một cách nhanh hơn, thậm chí có thể gây ra ung thư da khi tuổi tác càng cao. Do đó, để ngăn ngừa những tác hại từ ánh nắng mặt trời dẫn đến da không đều màu, chúng ta nên tập thói quen sử dụng kem chống nắng cho cả hai vùng mặt và cổ, đồng thời có những phương pháp chăm sóc phù hợp chuyên biệt cho từng vùng.
2. CHU TRÌNH CHĂM SÓC DA MẶT VÀ DA CỔ KHÔNG ĐỀU MÀU
Thiết kế một chu trình chăm sóc da là bước quan trọng, đặc biệt là chu trình giúp giảm thâm sạm do các tác nhân từ bên ngoài môi trường, hỗ trợ giảm thiểu sự không đều màu giữa da mặt và da cổ.
Với một chu trình đơn giản bao gồm kem chống nắng, tẩy da chết kèm với các hoạt chất chăm sóc da chuyên sâu sẽ giúp ngăn ngừa và cải thiện tình trạng không đều màu và dấu hiệu lão hóa.
2.1. Chăm sóc da mặt
Vùng da mặt làm bật lên sức hút của chúng ta. Để có được một làn da đều màu là điều rất quan trọng, cần phải có một chu trình chăm sóc da kỹ càng bằng các hoạt chất ngăn chặn tăng sắc tố.
Điều tiên quyết để làm nên một chu trình chăm sóc da hoàn hảo đó là kem chống nắng. Kem chống nắng sẽ bảo vệ làn da khỏi tia UVB và UVA, giúp ngăn chặn tình trạng da bị bỏng nắng hoặc sự tấn công của các gốc tự do làm sụp đổ cấu trúc da, từ đó chống lại sự tăng sắc tố khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Đồng thời, cần trang bị các phụ kiện che chắn như khẩu trang màu sậm hoặc các loại quần áo màu tối sẽ giúp ngăn chặn tia UV tấn công vào da, ngăn ngừa sạm nám.
Bên cạnh đó, việc làm mới cấu trúc phần biểu bì cũng rất quan trọng. Thông thường, chu kỳ thay da chết của con người từ 14 đến 28 ngày, nhưng với một số tác nhân gây hại từ môi trường như gốc tự do, tia UV hoặc quá trình lão hóa tự nhiên sẽ khiến cho chu kỳ thay da chết này bị kéo dài hơn, dẫn đến sự xếp chồng các lớp sừng lên nhau và da trở nên dày hơn. Tẩy da chết bằng các hoạt chất như AHAs (Glycolic acid, Lactic acid,...), BHAs (Salicylic acid) hoặc PHAs sẽ thúc đẩy chu kỳ thay da chết diễn ra nhanh hơn, từ đó mang lại các công dụng như trẻ hóa làn da, ngăn bít tắc lỗ chân lông, hỗ trợ làm đều màu da .
Mặt khác, dưỡng da bằng những hoạt chất chống oxy hóa và ổn định sừng hóa vào ban đêm là điều cần phải lưu ý. Vitamin C và Retinol là 2 hoạt chất tối ưu và hiệu quả nhất để chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường. Vitamin C sẽ trung hòa các phản ứng gốc tự do tấn công đến làn da. Ngoài ra, quá trình sản sinh collagen sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ hơn khi Vitamin C cộng hưởng với Retinol, từ đó giúp thúc đẩy đổi mới tầng sừng, giữ làn da luôn được trẻ trung, khỏe mạnh.
2.2. Chăm sóc vùng da cổ
Vùng da cổ được xem là vùng da phản ánh tuổi tác thật của chúng ta, các dấu hiệu lão hóa ở da cổ khó có thể che giấu như vùng da mặt. Do đó, sử dụng riêng các sản phẩm chăm sóc chuyên biệt cho vùng cổ có ý nghĩa rất quan trọng để chống lại lão hóa và làm đều màu da tương đồng với vùng mặt.
Cũng như da mặt, da cổ cũng cần được bảo vệ bằng kem chống nắng. Đây được là xem là yếu tố quan trọng nhất trong chu trình chăm sóc da, đặc biệt là vùng da cổ, nhằm ngăn ngừa tình trạng lão hóa và thâm sạm.
Dựa trên một nghiên cứu lâm sàng (hình 3) cho thấy rằng việc tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời sẽ gây tổn hại, làm biến đổi cấu trúc sâu bên trong làn da từ thượng bì cho tới hạ bì.
Nghiên cứu [3] cho thấy, có một sự khác biệt rất lớn giữa vùng da mông (hình 3A) và vùng da cổ (3B). Cụ thể, vùng da mông thường được che chắn bởi quần áo, nên ít bị ảnh hưởng bởi tác động bên ngoài môi trường, do đó phần collagen và elastin dưới da được bảo vệ vẹn toàn. Khác với vùng da mông, vùng da cổ biểu hiện một dải dày đặc của các sợi đàn hồi bởi sự tấn công từ ánh nắng mặt trời, gây ra sự sắp xếp vô tổ chức của elastin ở phần thượng bì, ngoài ra sự suy thoái của collagen cũng đã được quan sát, gây ra tình trạng chùng nhão. Do đó, việc lựa chọn các thành phần giúp bảo vệ, củng cố và tăng sinh lượng elastin và collagen là điều cần thiết và song song với nhau.
Hình 3: Hình A được chụp ở phần da mông (nơi ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời) ; Hình B được chụp ở phần da cổ (nơi tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời) với các sợi màu đỏ là collagen và các sợi màu đen là elastin. [3]
Từ nghiên cứu trên, ta có thể rút ra kết luận rằng: để bảo vệ làn da một cách tối ưu nhất khỏi tác động của ánh nắng mặt trời, cần phải kết hợp giữa việc sử dụng kem chống nắng và một số các vật dụng che chắn cần thiết để giảm thiểu khả năng gây lão hóa da, sạm màu tại các vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng như vùng da cổ.
Tuy nhiên, sử dụng kem chống nắng chỉ là phương pháp hiệu quả để chăm sóc da vào ban ngày. Vào ban đêm, chúng ta cần phải tập trung chăm sóc chuyên sâu với những hoạt chất (hoặc phức hợp đặc biệt) giúp khôi phục và tái tạo lại phần da bị tổn thương vào ban ngày. Retinoid được xem là nhóm hoạt chất được ưu tiên hàng đầu trong chăm sóc da ngăn ngừa lão hóa, chúng có tác dụng hỗ trợ thúc đẩy sản sinh collagen cho da. Để tăng sự bền bỉ cho độ đàn hồi của da, có thể kết hợp với các hoạt chất củng cố elastin như Đồng, Kẽm,... Mặt khác, khi cộng hưởng với những hoạt chất làm sáng da như Niacinamide, Alpha Arbutin sẽ ngăn chặn sự tổng hợp melanin một cách hiệu quả. Từ đó, vùng da cổ sẽ luôn được đổi mới, giúp đều màu với vùng da mặt hơn.
3. LƯU Ý KHI CHĂM SÓC DA MẶT VÀ DA CỔ
Mỗi vùng da khác nhau trên cơ thể sẽ có những cách chăm sóc riêng biệt. Sử dụng các sản phẩm có công thức được thiết kế riêng cho từng vùng sẽ giúp giảm những rủi ro cũng như là tăng hiệu quả hơn trong việc dưỡng da.
Điển hình như ở vùng da cổ, đây là nơi có ít tuyến bã nhờn nhất, điều này làm cho vùng da cổ trở nên nhạy cảm hơn. Do đó, chúng ta không nên sử dụng trực tiếp các sản phẩm có chứa Retinol, Retinoic Acid hay AHA, BHA có nồng độ cao dùng cho mặt lên vùng da cổ vì chúng có thể gây tác dụng phụ thấy rõ rệt như bong tróc, đỏ rát, khó kiểm soát hơn trong việc dưỡng da. Để chăm sóc vùng da cổ tốt hơn, chúng ta nên tìm hiểu kỹ hơn về cấu trúc vùng da cổ
4. KẾT LUẬN
Nhằm chăm sóc da mặt và da cổ trở nên đều màu hơn trước những tác nhân gây hại từ môi trường, việc thiết kế chu trình chăm sóc da một cách bài bản cho từng vùng da chuyên biệt là điều cần thiết. Đơn cử nên có 3 sản phẩm cơ bản nhất trong chu trình để da mặt và da cổ đều màu:
- Kem chống nắng: sẽ bảo vệ da mặt và cổ một cách toàn diện trước tác hại từ tia UV.
- Đồng thời kết hợp che chắn với những trang bị như quần áo, khẩu trang tối màu. AHA, BHA: sẽ hỗ trợ làm bạt sừng, lấy đi tế bào chết, làm da trở nên đều màu hơn và ngăn sự bít tắc lỗ chân lông
Các hoạt chất chống oxy hóa mạnh mẽ như Vitamin C, Retinol: sẽ thúc đẩy tăng sinh collagen và trung hòa các gốc tự do gây hại mà ban ngày da phải tiếp xúc, đặc biệt là vùng da cổ.
SẢN PHẨM GỢI Ý
1. Kem dưỡng chống lão hoá, ngừa nếp nhăn Obagi Retinol 1.0
2. Serum dưỡng da cổ chống lão hóa, nâng cơ, sáng da Obagi ELASTIderm Neck and Décolleté Concentrate
3. Kem chống nắng phổ rộng Obagi Sun Shield Matte Broad Spectrum SPF 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Cichorek, M., Wachulska, M., & Stasiewicz, A. (2013). Heterogeneity of neural crest-derived melanocytes. Open Life Sciences, 8(4), 315-330.
[2] Posch, C. (2021). Ageing research: rethinking primary prevention of skin cancer. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 35(11), 2216-2218.
[3] Baumann, L., Bernstein, E. F., Weiss, A. S., Bates, D., Humphrey, S., Silberberg, M., & Daniels, R. (2021, September). Clinical relevance of elastin in the structure and function of skin. In Aesthetic Surgery Journal Open Forum (Vol. 3, No. 3, p. ojab019). US: Oxford University Press.