Làm thế nào để trị thâm lâu?
Thâm sau mụn hay tăng sắc tố da, tăng sắc tố da sau viêm, thâm do chấn thương hay những vết sạm da kéo dài luôn là nỗi ám ảnh đối với nhiều người. Chúng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn làm giảm sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày. Dù đã thử nhiều biện pháp, từ tự nhiên đến công nghệ cao, không ít người vẫn loay hoay tìm kiếm giải pháp trị thâm hiệu quả. Vì sao những vết thâm lại "cứng đầu" đến thế? Liệu có cách nào để "chia tay" vấn đề da phiền toái này? Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá nguyên nhân, hiểu rõ cơ chế hình thành của thâm lâu năm và tìm ra những phương pháp trị thâm tối ưu, phù hợp với từng loại da và tình trạng cụ thể.
1. Hiểu Về Tăng Sắc Tố Da: Nguyên Nhân
Tăng sắc tố da là tình trạng xảy ra khi cơ thể sản sinh quá nhiều melanin – sắc tố tự nhiên quyết định màu da, tóc và mắt. Sự gia tăng melanin này dẫn đến hiện tượng da sạm màu không đồng đều, thường được gọi là nám, đốm nâu, hay vết thâm. Nguyên nhân chính gây tăng sắc tố da có thể kể đến:
a. Tác động của ánh nắng mặt trời
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của tăng sắc tố là tia UV từ ánh nắng mặt trời**. Khi da tiếp xúc với ánh nắng, cơ thể kích thích sản xuất melanin để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Tuy nhiên, sự sản sinh quá mức này có thể gây ra những đốm tối màu như nám da hoặc tàn nhang. Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng việc tiếp xúc sớm với ánh nắng làm tăng nguy cơ hình thành các vết đốm giống melasma, thâm sau viêm và đốm tuổi.
b. Yếu tố nội tiết tố
Các tình trạng như chloasma và melasma có liên quan chặt chẽ đến nội tiết tố, đặc biệt là ở phụ nữ. Hormone estrogen và progesterone tăng cao khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thúc đẩy sản xuất melanin. Điều này giải thích tại sao phụ nữ mang thai hoặc sử dụng liệu pháp thay thế hormone thường dễ gặp tình trạng tăng sắc tố.
c. Yếu tố di truyền
Di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định sắc tố da. Một số gen kiểm soát chức năng của tế bào melanocytes, quyết định mức độ sản xuất melanin và màu sắc tự nhiên của da.
d. Viêm và tổn thương da
Hiện tượng tăng sắc tố sau viêm thường xuất hiện sau các tình trạng viêm da như mụn trứng cá, vảy nến, viêm da cơ địa, hoặc các tổn thương khác như bỏng, vết thương và tiếp xúc với hóa chất. Khi tổn thương da lành, khu vực này thường trở nên tối màu hơn. Đặc biệt, các tổn thương do mụn viêm, mụn mủ hoặc mụn đầu trắng nếu bị nặn, bóp sẽ dẫn đến sản xuất melanin nhiều hơn, khiến vùng da đó thâm đen rõ rệt.
e. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc tránh thai, thuốc chống sốt rét hoặc thuốc chống trầm cảm có thể gây ra tăng sắc tố da như một tác dụng phụ.
2. Cách điều trị thâm sạm, tăng sắc tố
Các mục tiêu tiềm năng cho các tác nhân làm giảm sắc tố và kiểm soát tình trạng tăng sắc tố bao gồm: các chất đối kháng thụ thể tế bào, chất ức chế kích thích tế bào hắc tố, chất ức chế enzyme tyrosinase, chất ức chế quá trình chuyển giao melanosome, và các chất phân giải melanin đã hình thành trong tế bào sừng.
2.1 Các phương pháp điều trị bôi ngoài da
Các tác nhân điều trị bôi ngoài da được sử dụng rộng rãi để điều trị hoặc kiểm soát tình trạng tăng sắc tố da tại chỗ, thường được bào chế dưới dạng kem, gel,... Hoạt chất Hydroquinone được coi là tiêu chuẩn vàng trong điều trị tăng sắc tố, đã được sử dụng ngoài da từ những năm 1960. Hydroquinone hoạt động bằng cách ức chế enzyme tyrosinase để can thiệp vào quá trình tổng hợp melanin. Hàm lượng của các sản phẩm có sẵn trên thị trường thường lên đến 4% (Haddad et al., 2003).
Một tác nhân khác, Arbutin, là dẫn xuất của hydroquinone nhưng có tác dụng độc hại đối với tế bào hắc tố thấp hơn nhiều. Hoạt động làm giảm sắc tố của arbutin là do khả năng ức chế tyrosinase và quá trình trưởng thành của melanosome. Hiệu quả chống tyrosinase của arbutin phụ thuộc vào liều lượng; tuy nhiên, việc sử dụng nồng độ cao cần được theo dõi vì có thể gây ra hiện tượng tăng sắc tố ngược (Piamphongsant, 1998).
Glycolic acid là một alpha hydroxy acid màu trắng dạng tinh thể, được chiết xuất từ mía (Van Scott et al., 1996). Tác dụng của axit glycolic phụ thuộc vào nồng độ: ở nồng độ thấp, nó gây bong tróc các tế bào sừng, còn ở nồng độ cao, nó tạo ra hiện tượng hoà tan tế bào biểu bì (Fischer et al., 2010).
Retinoids là nhóm hợp chất bao gồm vitamin A (retinol) và các dẫn xuất có cấu trúc hoặc chức năng tương tự. Chúng hoạt động qua nhiều cơ chế khác nhau để làm mờ sắc tố da, chẳng hạn như tác động đến quá trình tăng sinh, biệt hóa tế bào và giảm viêm (Jacyk, 2001).
Retinoids ngăn chặn quá trình sản sinh melanin do hormone kích thích tế bào hắc tố (MSH) hoặc L-tyrosine gây ra. Tuy nhiên, chúng không ảnh hưởng đến sự phát triển, hình thái của tế bào hắc tố, cũng như các enzyme tyrosinase hay dopachrome tautomerase (Ebanks et al., 2009).
Tretinoin, một loại retinoid thế hệ đầu tiên, là dẫn xuất tự nhiên của retinol. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tretinoin hiệu quả trong điều trị tăng sắc tố da do lão hóa ánh sáng (Bhawan, 1998; Weiss et al., 1988). Khi được bào chế ở nồng độ thấp (tối đa 1%) trong các dạng kem hoặc gel, tretinoin có thể giảm thiểu tác dụng phụ như kích ứng da (Embil & Nacht, 1996).
Ngoài ra, các retinoid tổng hợp thế hệ thứ ba như adapalene (0,1 - 0,3%) và tazarotene (0,05 - 1%) dưới dạng kem hoặc gel cũng được đánh giá là an toàn và hiệu quả trong điều trị tăng sắc tố sau viêm (PIH) (Grimes & Callender, 2006; Jacyk, 2001).
Bên cạnh các biện pháp thoa ngoài, các biện pháp như kê thuốc uống, kết hợp điều trị nâng cao với peel da, điều trị bằng năng lượng ánh sáng cũng được kết hợp để tăng hiệu quả. Điều quan trọng nhất là bạn cần chú trọng bảo vệ da khỏi ánh nắng bằng việc sử dụng kem chống nắng hàng ngày. Nếu tăng sắc tố nghiêm trọng, bạn nên gặp bác sĩ da liễu để cân nhắc đề ra phác đồ phù hợp.
3. Sản phẩm gợi ý để điều trị vết thâm, tăng sắc tố trên da
Tinh chất cấp ẩm, dưỡng sáng da, chống oxy hoá Daily Hydro-Drops
Obagi Daily Hydro-Drops đặc biệt phù hợp để hỗ trợ điều trị thâm lâu nhờ sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và các thành phần giàu dưỡng chất. Với chiết xuất từ dầu thực vật như dầu Abyssinian và Hibiscus, sản phẩm cung cấp độ ẩm tối ưu cho da, giúp phục hồi lớp màng bảo vệ tự nhiên và cải thiện độ mềm mịn, tạo điều kiện cho tế bào da tái tạo nhanh chóng.
Thành phần chống oxy hóa mạnh mẽ từ vitamin E và phytosterols trong Daily Hydro-Drops giúp giảm tác động của gốc tự do – một trong những nguyên nhân chính khiến vùng da bị thâm lâu khó cải thiện. Bên cạnh đó, khả năng nuôi dưỡng sâu của sản phẩm làm dịu da, giảm viêm, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào, từ đó đẩy lùi sắc tố melanin tích tụ gây thâm.
Đặc biệt, với kết cấu serum dạng nước siêu nhẹ, Daily Hydro-Drops dễ dàng thẩm thấu vào da mà không gây bít tắc lỗ chân lông. Điều này giúp sản phẩm trở thành lựa chọn hoàn hảo cho mọi loại da, kể cả da dầu hoặc da nhạy cảm. Khi sử dụng đều đặn, làn da sẽ không chỉ sáng mịn mà còn khỏe mạnh hơn, giảm rõ rệt các vết thâm cứng đầu.
Kem dưỡng chống lão hoá, trẻ hoá da Obagi Retinol 1.0
Obagi Retinol 1.0 là sản phẩm nổi bật trong việc cải thiện thâm lâu, nhờ công thức chứa retinol – một dẫn xuất mạnh mẽ của vitamin A. Retinol hoạt động bằng cách thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, giúp loại bỏ lớp tế bào chết trên bề mặt, từ đó làm mờ các vùng da bị thâm và không đều màu. Đồng thời, sản phẩm còn kích thích sản sinh collagen và elastin, giúp da săn chắc và góp phần làm sáng da, mờ thâm.
Đặc biệt, Obagi Retinol 1.0 có nồng độ cao (1%), đảm bảo hiệu quả rõ rệt trong việc giảm thâm lâu. Công thức của sản phẩm được bào chế với hệ vận chuyển Entrapped Retinol, giúp giảm nguy cơ kích ứng da và đảm bảo retinol thẩm thấu sâu hơn mà vẫn an toàn cho da nhạy cảm. Khi sử dụng đều đặn, Obagi Retinol 1.0 không chỉ giúp làm mờ các vết thâm lâu năm mà còn cải thiện toàn diện kết cấu và tông màu da, mang lại làn da sáng mịn và tươi trẻ hơn.
Dung dịch tẩy tế bào chết BHA Obagi Clenziderm Pore Therapy
Chứa 2% salicylic acid – một loại beta hydroxy acid (BHA) được chứng minh hiệu quả trong việc trị thâm lâu. Salicylic acid hoạt động bằng cách thâm nhập sâu vào lỗ chân lông, hòa tan bã nhờn và loại bỏ tế bào da chết tích tụ, từ đó giảm thiểu sự hình thành mụn và ngăn ngừa vết thâm mới. Đối với các vết thâm lâu, cơ chế làm sạch sâu này giúp cải thiện tông màu da và kích thích da tái tạo nhanh hơn.
Ngoài việc giảm thâm, Obagi BHA Pore Therapy còn hỗ trợ làm mịn da và se nhỏ lỗ chân lông. Sản phẩm chứa các thành phần làm dịu như chiết xuất bạc hà, mang lại cảm giác sảng khoái và giảm kích ứng cho làn da trong quá trình trị liệu. Điều này đặc biệt quan trọng với những người có làn da dầu mụn hoặc da dễ bị kích ứng.
Với công thức tối ưu, Obagi BHA Pore Therapy không chỉ hiệu quả trong việc trị thâm lâu mà còn cải thiện chất lượng da tổng thể, giúp làn da trở nên sáng mịn và khỏe mạnh hơn khi sử dụng thường xuyên.
Thâm lâu không phải là vấn đề không thể khắc phục nếu bạn hiểu đúng và kiên trì áp dụng các phương pháp phù hợp. Hành trình loại bỏ thâm là sự kết hợp giữa chăm sóc da khoa học, sử dụng sản phẩm chất lượng và duy trì lối sống lành mạnh. Hãy nhớ rằng, mỗi làn da đều có khả năng phục hồi nếu được chăm sóc đúng cách. Đừng nản lòng trước những vết thâm, mà hãy xem đó như cơ hội để bạn yêu thương và hiểu làn da của mình hơn.
Đừng ngần ngại liên hệ OBG Việt Nam để được tư vấn với chuyên viên về sản phẩm và liệu trình chăm sóc da khoa học. Chúc các bạn có một làn da đẹp!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thawabteh AM, Jibreen A, Karaman D, Thawabteh A, Karaman R. Skin Pigmentation Types, Causes and Treatment-A Review. Molecules. 2023 Jun 18;28(12):4839. doi: 10.3390/molecules28124839. PMID: 37375394; PMCID: PMC10304091.
2. Nautiyal, A., & Wairkar, S. (2021). Management of hyperpigmentation: Current treatments and emerging therapies. Pigment Cell & Melanoma Research. doi:10.1111/pcmr.12986
