Sử dụng acid vào mùa đông có gì khác biệt?
Thời tiết có tác động rất lớn lên làn da, đặc biệt vào mùa đông khi nhiệt độ ngoài trời xuống thấp và mức độ hanh khô tăng lên. Nếu giữ nguyên chu trình skincare như bình thường thì làn da khó có thể đủ ẩm, việc tăng cường cấp ẩm và khoá ẩm của da trong mùa đông cực kỳ quan trọng để đảm bảo skin barrier khoẻ mạnh. Vậy việc sử dụng treatment, đặc biệt là acid lên da mùa đông có gì đặc biệt? Có nên bỏ qua bước tẩy tbc vào mùa lạnh hay không? Bài viết dưới đây sẽ làm rõ tất tần tật những điều bạn cần biết về sử dụng acid cho da vào mùa đông nhé!
1. Những thay đổi trên da vào mùa đông
a) Thời tiết tác động lên da
Da là cơ quan lớn nhất và nặng nhất của cơ thể. Bên cạnh vai trò là hàng rào bảo vệ, da còn giúp con người duy trì nhiệt độ bên trong phù hợp và cho phép chúng ta cảm nhận thế giới thông qua các đầu dây thần kinh [1].
Da có ba lớp cơ bản - biểu bì, hạ bì và mô dưới da.
Biểu bì là lớp ngoài cùng: một hàng rào chống thấm nước giúp làm đều màu da. Vai trò chính giúp tạo ra các tế bào da mới, mang lại cho làn da màu sắc của nó và bảo vệ cơ thể khỏi môi trường bên ngoài [2].
Lớp hạ bì đóng vai trò như mô liên kết và bảo vệ cơ thể khỏi. Nó tạo kết cấu da và độ đàn hồi. Ngoài ra, các vai trò chính của nó là tiết ra mồ hôi và dầu, cung cấp cảm giác và máu cho da, nơi nang lông mọc.
Lớp sâu nhất của da là mô dưới da: chứa các dây thần kinh và cung cấp máu. Chủ yếu là chất béo, mô liên kết và elastin, là một loại protein đàn hồi giúp các mô trở lại hình dạng bình thường sau khi kéo căng. Hàm lượng chất béo cao giúp cách nhiệt và cơ thể không bị mất nhiệt quá nhiều.
Trong mùa đông, cơ thể phải chống chọi với nhiệt độ rất lạnh. Để giữ nhiệt, da tập trung vào việc cấp nước cho các cơ quan quan trọng, với cụ thể là từ lớp biểu bì. Bên trong, quá trình hydrat hóa da chậm lại, dẫn đến giảm sản xuất bã nhờn (Bã nhờn là một thành phần thiết yếu của màng hydrolipid, hoạt động như một hàng rào bảo vệ tự nhiên cho da). Cuối cùng, nước thoát ra khỏi lớp biểu bì và da bị mất nước nhanh hơn.
Hiện tượng này ảnh hưởng đến tất cả các loại da, nhưng nó dễ nhận thấy hơn trên da khô, mất nước tự nhiên.
Đối với làn da khô thiếu nước tự nhiên, tác động của mùa đông trở nên sớm hơn rất nhiều. Cảm giác khó chịu xuất hiện, một số bong tróc có thể xuất hiện và các mảng vảy nhỏ (những mảng khô đáng sợ đó).
Lớp ngoài cùng của da được gọi là biểu bì. Bề mặt mỏng bên ngoài của biểu bì là lớp sừng, còn được gọi là hàng rào bảo vệ da.
Sự kết hợp giữa lipid và các tế bào da chết hoặc chết tạo nên hàng rào bảo vệ da. Hàng rào bảo vệ da tạo thành một lớp bảo vệ ngăn không cho các độc tố có hại xâm nhập vào cơ thể. Khi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương, da sẽ bị khô hoặc bị kích ứng.
Làn da khoẻ mạnh với làn da bị tổn thươn hàng rào bảo vệ tự nhiên
Hơn nữa, sự giảm nhiệt độ có tác động tiêu cực với một loạt các hậu quả: không khí trở nên khô hơn, lớp biểu bì gặp khó khăn hơn trong việc duy trì mức độ hydrat hóa tự nhiên của nó, một vòng luẩn quẩn được kích hoạt và da càng khô hơn. Các bác sĩ da liễu gọi hiện tượng này là Mất nước qua biểu bì (TEWL).
Vì vậy, mùa đông làm khô da; tuy nhiên, điều này không chỉ do thời tiết lạnh mà còn do nhiệt độ dao động. Từ nhiệt độ ngoài trời dao động quanh mức 0 đến nhiệt độ trong nhà ấm hơn sẽ ảnh hưởng đến lớp màng hydrolipidic bảo vệ của da. Để đối phó với những thay đổi nhiệt độ này, các mạch máu của chúng ta không ngừng giãn nở và co lại. Chúng trở nên dễ vỡ và đây thường là khi vết đỏ xuất hiện.
b) Những triệu chứng và hướng giải quyết
Mùa đông kéo theo sự thay đổi về độ ẩm và nhiệt độ tạo điều kiện hoàn hảo để gây ra tình trạng khô da hay còn gọi là bệnh khô da. Độ ẩm là yếu tố cần thiết để hàng rào bảo vệ da hoạt động tốt. Nghiên cứu [3] chỉ ra rằng mùa đông có ít độ ẩm hơn so với mùa hè, cũng như giảm hàm lượng lipid trong hàng rào bảo vệ da. Những khác biệt này góp phần gây khô và kích ứng.
Mức độ ẩm của da cũng thay đổi theo độ tuổi, giới tính, dân tộc và các yếu tố môi trường. Các tình trạng y tế khác cũng có thể góp phần làm khô da.
Thời tiết mùa đông dẫn đến những thay đổi lớn trong chu trình dưỡng da
Da khô do hàng rào bảo vệ da bị tổn thương trong mùa đông có thể dẫn đến: bong da; vết nứt; mẩn đỏ; ngứa; căng kích; cảm giác thô, nhạy khi chạm vào. Chúng ta có thể gặp một số triệu chứng này cùng một lúc. Việc điều trị đúng cách sẽ làm giảm mức độ nghiêm trọng của chúng.
Biểu hiện phổ biến của da vào mùa đông: nền da khô, sạm, thiếu nước, có vảy bong tróc
Hai tình trạng thường gặp là: Da khô và Da thiếu nước. Chúng có vẻ giống nhau nhưng yếu tố gây nên lại khác nhau.
Khi da khô xảy ra, có nghĩa là da không sản xuất đủ lượng dầu tự nhiên cần thiết để tự duy trì. Điều này có thể xảy ra vì một vài lý do. Một người có thể bị một bệnh về da, chẳng hạn như viêm da hoặc chàm . Việc rửa mặt thường xuyên cũng có thể gây khô da do làm mất đi lớp dầu có trên da. Ngoài ra, một số người bẩm sinh có làn da khô hơn những người khác.
Ngược lại, da mất nước là kết quả của việc da tiêu thụ không đủ nước.
Tất nhiên, vấn đề này rất phổ biến và hay gặp [4]. Để hạn chế và khắc phục tình trạng da mất nước và thiếu nước vào mùa đông, có những hướng giải quyết như sau:
Làm sạch dịu nhẹ: Hạn chế sử dụng các thành phần tẩy rửa mạnh hoặc làm khô da, những thành phần khắc nghiệt này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng da khô khi sử dụng quá mức.
Bổ sung cấp ẩm, tăng cường dưỡng ẩm: Theo Tiến sĩ King [5], một số thành phần mà da cần khi trời lạnh là ceramides, axit hyaluronic, niacinamide, bakuchiol và dầu thực vật. Khi được sử dụng kết hợp, chúng có thể làm dịu viêm, phục hồi độ ẩm và củng cố hàng rào bảo vệ da. Sử dụng kem dưỡng ẩm là cách tốt nhất để bù nước cho lớp biểu bì và ngăn ngừa da bị mất nước, Chúng lấp đầy khoảng trống giữa các tế bào da, nơi bị mất độ ẩm.
Điều chỉnh treatment: Tẩy da chết trong mùa đông vẫn rất cần thiết và quan trọng, tuy nhiên chúng ta cần phải thay đổi tần suất và sản phẩm cho thân thiện hơn với hàng rào bảo vệ da tự nhiên, tránh hiện tượng tổn thương skin barrier.
II. Các lưu ý khi sử dụng Acid cho làn da
a) Có cần thiết sử dụng Acid vào mùa đông?
Theo Tiến sĩ Joshua Zeichner [6] , bác sĩ da liễu được chứng nhận tại thành phố New York và chuyên gia tư vấn của Skincare.com, “Vào mùa đông, da có xu hướng khô hơn so với mùa hè vì thời tiết lạnh và độ ẩm thấp.” Bằng cách sử dụng sản phẩm tẩy da chết, bạn có thể loại bỏ các mảng da khô, xỉn màu để tạo ra làn da mềm mại và mịn màng hơn. Làm như vậy cũng có thể giúp các sản phẩm dưỡng ẩm của bạn thẩm thấu tốt hơn, dẫn đến làn da ngậm nước hơn.
Lợi ích của việc tẩy da chết - khi được thực hiện đúng cách - không thể phủ nhận. Tẩy da chết có thể giúp loại bỏ tế bào da chết tích lũy từ không khí mùa đông khô, làn da dịu mát hơn và giúp đỡ của bạn sau khi làm sạch kem dưỡng ẩm hấp thụ tốt hơn, theo Hadley King, MD [5].
Các lớp da chết là nguyên nhân khiến da trông xỉn màu, đặc biệt trong mùa đông thì tình trạng khô da dẫn đến các mảng bong tróc có thể bám lâu hơn trên da. Nhiệt độ lạnh cũng làm các tế bào da mất nước nhanh hơn, khiến chúng chết nhanh hơn. Tẩy da chết mùa đông thực sự cần thiết để giúp loại bỏ các tế bào chết trên bề mặt da, có thể giúp giữ cho làn da trông mịn màng, và tăng thẩm thấu cho các sản phẩm dưỡng ẩm. Tuy nhiên, bạn có thể tẩy tế bào chết quá mức nếu làm quá thường xuyên hoặc sử dụng sai sản phẩm.
Nếu da có vẻ khô hoặc bong tróc, chúng ta nên chọn sản phẩm tẩy da chết hóa học nhẹ nhàng hơn là tẩy tế bào chết vật lý. Tẩy tế bào chết mạnh hơn với các hạt lớn có thể phá vỡ hàng rào độ ẩm của da và gây tổn thương.
Nếu bạn bị nứt nẻ, thô ráp hoặc bị kích ứng, tốt nhất bạn nên giảm tần suất tẩy tế bào chết cho đến khi da phục hồi lại.
b) Điều chỉnh tần suất
Tiến sĩ Zeichner nói: “Chúng ta đang sống trong một xã hội tẩy da chết quá mức. "Trong khi tẩy tế bào chết có thể giúp làm sáng da bằng cách loại bỏ tế bào chết, nhưng lạm dụng nó có thể phá vỡ lớp da bên ngoài, dẫn đến khô và kích ứng.”
Bước đầu tiên khi chọn tẩy da chết cho mùa đông là đánh giá lại loại tẩy tế bào chết bạn đang sử dụng để có những thay đổi hợp lý.
Nếu bạn đang sử dụng tẩy tế bào chết vật lý, hãy làm ướt các ngón tay của bạn và thoa đều kem trên da. Tác động theo chuyển động tròn, nhỏ, sau đó rửa sạch bằng nước ấm và vỗ nhẹ lên mặt cho khô.
Nếu bạn đang sử dụng sản phẩm tẩy da chết hóa học, hãy làm theo hướng dẫn trên bao bì. Bạn nên tẩy tế bào chết ít nhất 1-2 lần một tuần, tùy thuộc vào mức độ nhạy cảm của da.
Trên thực tế, tẩy tế bào chết đúng cách khiến giảm tình trạng khô, thô ráp trên da nhưng không thể khiến làn da khô hết khô, cần bổ sung rất nhiều ẩm và khóa ẩm đúng cách phục hồi.
Hiện nay, có ba loại tẩy tế bào chết hóa học chính. Tất cả đều là axit, nhưng một số nhẹ hơn và ít thâm nhập hơn những loại khác.
AHA bao gồm axit glycolic, lactic, citric và malic. Với khả năng hòa tan trong nước, chúng hoạt động trên bề mặt da để cải thiện kết cấu của da. Glycolic và axit lactic là thường được sử dụng trong chăm sóc da với nồng độ từ 5-10% để có hiệu quả cao [7].
BHA (bao gồm axit salicylic và axit tropic) hòa tan trong dầu, vì vậy chúng có thể thâm nhập vào lỗ chân lông cũng như hoạt động trên bề mặt da. Các axit hoạt động sâu hơn này không chỉ có lợi cho kết cấu da mà còn làm thông thoáng lỗ chân lông và loại bỏ bã nhờn gây mụn.
PHA hoạt động theo cách tương tự như AHA. “Sự khác biệt là các phân tử PHA lớn hơn, vì vậy chúng không thể xâm nhập sâu như vậy”. Đây là lý do tại sao PHA được khuyên sử dụng cho làn da khô nhạy cảm hơn các chất tẩy da chết hóa học khác, đặc biệt là AHA. PHA - như gluconolactone và axit lactobionic - có thể thực hiện chức năng của một humectant, gia tăng độ ẩm cho da bằng cách tăng hấp thu nước vào trong lớp biểu bì và chống oxy hóa.
AHA thường được sử dụng để cải thiện tông màu da và các vùng da bị đổi màu nhẹ. Mặt khác, BHA rất lý tưởng cho da dầu hoặc da bị mụn do đặc tính thông thoáng lỗ chân lông. Nếu bạn có làn da rất nhạy cảm , một sản phẩm tẩy da chết PHA ít xâm nhập hơn có thể là con đường giúp bạn giảm mụn.
Trong điều kiện mùa đông, các chuyên gia khuyên rằng nên sử dụng tẩy tế bào chết hóa học 1-2 lần/tuần để xem phản ứng của da như thế nào, có thể tăng lên 2-3 lần/tuần nếu không có kích ứng xảy ra. Mấu chốt là quan sát và hiểu về thành phần tẩy tế bào chết chúng ta lựa chọn và hiểu về những thay đổi trên da.
c) Kết hợp các thành phần dưỡng ẩm
- Chọn một sản phẩm tẩy da chết có dưỡng chất: chúng ta có thể giảm mức tác động treatment bằng cách tích cực bổ sung các sản phẩm có chứa các hoạt chất phục hồi da như Ceramides, Cholesterol, Kinetin, Panthenol (vitamin B5) hoặc Colloidal Oatmeal.
- Hydrat hóa ngay sau khi tẩy da chết: Cần tránh làm trầy xước da, việc tác động vật lý lên da có thể làm tổn thương bề mặt da và khiến da mất nhiều độ ẩm hơn. Các bác sĩ da liễu khuyên rằng, cần thoa thuốc mỡ dưỡng ẩm hoặc dầu dưỡng lên khu vực đó để làm dịu và bảo vệ nó ngay lập tức [9]. Tương tự, đối với các thành phần tẩy tế bào chết hóa học, cần có bước dưỡng ẩm/khóa ẩm kết hợp sau khi sử dụng. Một sản phẩm giàu dưỡng chất hơn, đặc biệt là tạo thói quen cho buổi tối, có thể giúp duy trì hàng rào bảo vệ da.Tác động bao trùm của các thành phần như vậy về cơ bản là bảo vệ da và giúp da có thời gian để tự phục hồi hoặc duy trì chức năng hàng rào tự nhiên của nó [9].
SẢN PHẨM GỢI Ý
1. Dung dịch tẩy da chết, kháng viêm, ngừa mụn Obagi CLENZIDERM Pore Therapy 2% Salicylic Acid
2. Lotion dưỡng ẩm, tẩy da chết, chống oxy hoá SUZANOBAGI Intensive Daily Repair Exfoliating and Hydrating Lotion 
3. Dung dịch tẩy da chết Obagi NUDERM Exfoderm Forte #4
Nguồn tham khảo:
InformedHealth.org [Internet]. Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006-. How does skin work? 2009 Sep 28 [Updated 2019 Apr 11]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279255/
Yousef H, Alhajj M, Sharma S. Anatomy, Skin (Integument), Epidermis. [Updated 2021 Jul 26]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470464/
Meyer K, Pappas A, Dunn K, Cula GO, Seo I, Ruvolo E, Batchvarova N. Evaluation of Seasonal Changes in Facial Skin With and Without Acne. J Drugs Dermatol. 2015 Jun;14(6):593-601. PMID: 26091385.
https://www.europeanhydrationinstitute.org/consequences_of_dehydration/
https://www.realsimple.com/beauty-fashion/skincare/winter-skincare
Tang, S. C., & Yang, J. H. (2018). Dual Effects of Alpha-Hydroxy Acids on the Skin. Molecules (Basel, Switzerland), 23(4), 863. https://doi.org/10.3390/molecules23040863
https://www.bebeautiful.in/articles/way-to-exfoliate-your-skin-in-winter
https://www.harpersbazaar.com/uk/beauty/skincare/a13700536/winter-skin-tips-from-a-dermatologist/
