LÀM THẾ NÀO ĐỂ SỞ HỮU LÀN DA CĂNG MỊN ?

Giữ gìn một làn da căng mịn không chỉ đến từ việc chăm sóc cho bề mặt da, chúng ta cần chú ý áp dụng cách chăm sóc tác động chuyên sâu ở các tầng dưới da. Hãy cùng Obagi tìm hiểu phương pháp để xây dựng chu trình chăm sóc da khoa học để sở hữu được làn da căng mịn đều màu nhé!

1. LÀN DA CĂNG MỊN LÀ GÌ ?

Làn da căng mịn sáng khoẻ trước hết là làn da không gặp phải các vấn đề về mụn, thâm nám, nếp nhăn… đó là các dấu hiệu của một làn da khỏe mạnh từ sâu bên trong. Do đó, để sở hữu một làn da căng mịn, chúng ta cần phải thật sự am hiểu về cấu trúc da của mình, từ đó có thể tìm ra hướng chăm sóc thích hợp.

Làn da gồm 2 lớp là thượng bì, trung bì, trong đó lớp trung bì dày khoảng 15-40 lần so với lớp thượng bì. Tại lớp trung bì, cấu trúc nền (Extracellular Matrix) là quan trọng nhất để quyết định một làn da căng mịn hay không, bởi chúng bao gồm các protein dạng sợi (collagen, elastin, laminin, fibronectin) và proteoglycans. Các thành phần này được liên kết, sắp xếp để tạo thành “bộ khung xương” cho làn da nhằm nâng đỡ, tái tạo, đàn hồi và hàn gắn vết thương, hỗ trợ ngăn ngừa hình thành các nếp nhăn... Theo đó, các protein dạng sợi trong lớp trung bì có mỗi chức năng cụ thể [1]:

- Elastin là các sợi protein có đặc tính rất đàn hồi trong lớp trung bì và cho phép nhiều mô trong cơ thể giữ vững hình dạng của chúng sau khi kéo giãn hoặc chèn ép. Việc thiếu elastin sẽ khiến cho lớp trung bì trở nên cứng và kém đàn hồi hơn.

- Collagen là các sợi protein giúp tạo sự dẻo dai, săn chắc cho da, chúng được ví như một tấm vải vững chắc và đan xen giữa các mối nối đó là các hạt Elastin đính kèm. Và nếu như tấm vải Collagen đó kém vững chắc, làn da sẽ trở nên chảy xệ, xuất hiện các nếp nhăn, rãnh nhăn. Thông thường, collagen sẽ bao gồm nhiều loại khác nhau (loại I, II, III, V và XI), tuy nhiên, collagen loại I lại chiếm vai trò rất lớn để cấu tạo nên độ đàn hồi của da và gân, còn collagen loại II được tìm thấy trong sụn và giác mạc, và collagen loại III là dạng chính trong thành mạch máu [2].

- Fibronectin là đơn vị cơ bản của collagen, thành phần này có vai trò chính trong cả sự kết dính của tế bào và hỗ trợ chữa lành vết thương, có vai trò ổn định, gắn kết các thành phần trong cấu trúc nền như collagen, proteoglycans với tế bào [2].

- Proteoglycans là tập hợp các phân tử dạng gel, có mật độ liên kết dày đặc như Hyaluronic acid, Glycosaminoglycan, đây được xem là những thành phần quan trọng để giữ nước và cung cấp độ ẩm tự nhiên cho làn da.

Cấu trúc nền ngoại bào ở tầng trung bì [3]

2. VÌ SAO LÀN DA BỊ MẤT ĐI VẺ CĂNG MỊN ?

Nhìn chung,  sức khoẻ và các yếu tố sinh lý khác của làn da sẽ dần giảm theo tuổi tác, khiến cho làn da mất đi độ căng mịn . Đây được gọi là quá trình lão hóa và chúng diễn ra  cả  bên trong lẫn bên ngoài.

2.1. Quá trình lão hóa nội sinh 

Quá trình lão hóa nội sinh là sự lão hóa xuất phát từ bên trong cơ thể diễn ra ở các tốc độ khác nhau khi các tế bào hoạt động để duy trì các hoạt động sống cơ thể. Trong quá trình đó, các sản phẩm phụ bao gồm gốc tự do chứa Oxy sẽ tích tụ và gây ra thiệt hại tới cấu trúc nền ngoại bào, enzyme và thậm chí là DNA.

2.2. Quá trình lão hóa ngoại sinh

Mặt khác, quá trình lão hóa ngoại sinh là sự lão hóa xuất phát từ bên ngoài cơ thể, quá trình này đóng góp một phần không nhỏ đến tính vẹn toàn của làn da. Đặc biệt là tia cực tím - yếu tố có thể gây ra hàng nghìn thay đổi đến cấu trúc DNA của tế bào mỗi ngày, dần dần tạo ra những tổn thương tích lũy cho da và đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên. 

Về cơ bản, tia UVA sẽ tác động đến phần trung bì bởi chúng có khả năng đi xuyên vào da khá sâu. Mang theo năng lượng cao, UVA sẽ dần phá hủy cấu trúc chất nền ngoại bào, làm đứt gãy các sợi Collagen, Elastin, đồng thời còn ảnh hưởng đến khả năng sản xuất Hyaluronic acid, Glycosaminoglycan, dẫn đến lớp trung bì bị suy thoái và tạo ra các nếp nhăn. 

Không chỉ hình thành nếp nhăn, tia UVA còn kích thích sản xuất Melanin một cách bất thường. Hình trên là dẫn chứng nghiên cứu của một người phụ nữ sử dụng kem chống nắng cho da mặt xuyên suốt trong 40 năm, nhưng lại không sử dụng cho vùng cổ, dẫn đến hình thành các nếp nhăn và tăng sắc tố nghiêm trọng. [4]

Do đó, để có được làn da căng mịn, chúng ta phải ngăn chặn sự sụp đổ cấu trúc da và thúc đẩy sản xuất các chất nền ngoại bào từ sâu bên trong thông qua việc sử dụng các sản phẩm có tính khôi phục và bảo vệ, đồng thời kết hợp với các phương pháp tác động đến tầng sừng - một yếu tố không thể bỏ qua để tạo nên làn da căng mịn.

3. CHĂM SÓC NHƯ THẾ NÀO ĐỂ ĐƯỢC LÀN DA CĂNG MỊN ?

3.1. Loại bỏ da chết tầng sừng

Việc sử dụng các hoạt chất tẩy da chết có tính acid sẽ không khiến da bị mỏng đi, thậm chí là còn giúp cho làn da trở nên dày hơn, tăng chất lượng ở tầng biểu bì lẫn trung bì. Đây là yếu tố tiên quyết để giúp cho làn da được căng mịn ở phần bề mặt.

Điều này được giải thích là do các lá sừng luôn được xếp chồng lên nhau, và chúng có một chu kỳ rụng sừng tự nhiên. Tuy nhiên, khi làn da không được cấp ẩm đầy đủ, hoặc lượng bã nhờn tăng tiết quá mức sẽ khiến cho các lá sừng trở nên khó rụng hơn, từ đó các tế bào da mới không được thúc đẩy sản xuất và lộ diện trên bề mặt da.

Việc sử dụng các hoạt chất tẩy da chết sẽ giúp giải quyết được tận gốc về vấn đề dày sừng trên làn da, tùy theo cách hoạt động của mỗi nhóm hoạt chất. Đối với AHA (Glycolic acid, Lactic acid), chúng sẽ loại bỏ da chết bằng cách phân hủy trực tiếp liên kết giữa các tế bào chết trên bề mặt. Đối với Salicylic acid, hoạt chất này sẽ hòa tan bã nhờn, làm giảm sự tích tụ từ sâu trong lỗ chân lông.

Với các công thức chứa acid gồm AHA và BHA như Obagi Clinical Blue Brilliance Triple Acid Peel, hay đơn thuần là Salicylic acid như Obagi Clenziderm MD Pore Therapy sẽ loại bỏ các tế bào chết trên bề mặt da và sâu trong lỗ chân lông. Từ đó hỗ trợ giải quyết các vấn đề về bề mặt da không được căng mịn, da sần vỏ cam hoặc mụn không viêm. 

3.2. Bổ sung các chất thúc đẩy chất nền ngoại bào

Bổ sung cho làn da bằng các hoạt chất giao tiếp với các tế bào gốc và thúc đẩy sản sinh ra các vật liệu cần thiết để nâng đỡ cho làn da. Các vật liệu đó cụ thể như collagen, elastin… và chúng được kích thích thông qua việc sử dụng các hoạt chất Retinoid, Đồng, Kẽm, Niacinamide, Peptide EGF, FGF…

- Retinoid: 

Đây được xem là nhóm hoạt chất có bề dày lịch sử nghiên cứu từ lâu bởi các tác dụng nó mang lại từ khả năng điều tiết quá trình hình thành mụn cho đến các dấu hiệu lão hóa. Về cơ bản, việc bôi các sản phẩm chứa Retinol/Retinal/Retinoic acid sẽ giúp cải thiện quá trình tăng tổng hợp collagen ở cấu trúc nền phần trung bì thông qua việc tương tác chìa khóa - ổ khóa với các tế bào trực tiếp sản xuất collagen. [5]

Mặt khác, Retinoid còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự hoạt động của collagenase - enzyme phân giải collagen, bởi nó trực tiếp ức chế sự cảm ứng tia cực tím của metalloproteinase - đây chính là nhóm enzyme tham gia vào các quá trình sinh học bình thường của cơ thể, trong đó có cả việc phá hủy các mô khi tiếp xúc với tia UV hoặc do viêm sưng. [5]

Từ những ưu điểm mà Retinoid mang lại, thành phần này được xem là cơ sở để phát triển nên các công thức điều trị dấu hiệu lão hóa, giúp làn da trở nên căng mịn. Theo đó, công thức Obagi Retinol 0.5/1.0 không chỉ chứa công nghệ Entrapped Retinol đơn thuần để tăng cường quá trình sản xuất collagen ở lớp trung bì, mà còn kết hợp thêm các thành phần khác nhằm tăng hiệu quả của Retinol trong việc chống phân hủy collagen như Coenzyme Q10, Hyaluronic Acid, Vitamin E, Bisabolol, Vitamin C, chiết xuất tinh dầu hoa Rum, hoa cúc…

- Phức hợp độc quyền Đồng, Kẽm Malonate:

Ở tầng trung bì, thành phần phong phú nhất là các sợi collagen, chúng chiếm 80% tổng trọng lượng khô của lớp hạ bì. Tuy nhiên, vẫn có một thành phần chiếm khối lượng ít hơn, (~2–4% trong ma trận ngoại bào ở lớp hạ bì) nhưng đóng vai trò quan trọng không kém, đó là các sợi Elastin [6]. Tương tự như collagen, elastin cũng là thành phần dễ bị phân hủy bởi metalloproteinase khi tiếp xúc với tia cực tím, hoặc môi trường ô nhiễm gây hại đến làn da.

Nghiên cứu lâm sàng [6], các tác giả đã sử dụng công thức chứa 0.1% Đồng, Kẽm Malonate có trong Obagi ELASTIderm cho vùng quanh mắt ở một bên mặt và dùng riêng công thức dưỡng ẩm thông thường cho vùng mắt còn lại, tần suất 1-2 lần/ngày trong 8 tuần. Kết quả cho thấy rằng có sự cải thiện đáng kể cho vùng mắt.

- Niacinamide:

Về cơ bản, Niacinamide là tiền thân của các đồng yếu tố NAD và NADP - chúng đóng vai trò chính trong các phản ứng sinh hóa, bao gồm sản xuất năng lượng tế bào, tổng hợp lipid… đặc biệt là các sản phẩm khử của NAD và NADP trong quá trình chuyển hóa lại đóng vai trò như 1 chất chống oxy hóa để bảo vệ các chất nền gian bào không bị sụp đổ. 

Ngoài ra, Niacinamide còn làm tăng sản xuất collagen, ức chế sự lắng đọng của glycosaminoglycan quá mức và ngăn ngừa quá trình glycation protein - thành phần khiến liên kết ngang của các phân tử collagen và elastin trở nên kém dẻo dai, khó đàn hồi, dẫn đến thay đổi đặc tính đàn hồi làn da. [7] 

Công thức serum cấp nước Daily Hydro Drops chứa Niacinamide cùng công nghệ Isoplentix độc quyền gồm chiết xuất tinh dầu hoa Hibiscus và Abyssinian hỗ trợ ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa xảy ra, giữ chất nền ngoại bào không bị hủy hoại, cùng với đó là tăng chất lượng sợi Collagen và Elastin luôn được dẻo dai, đàn hồi.

Gợi ý routine chăm sóc da căng bóng, mịn màng

4. KẾT LUẬN

Để có một làn da căng mịn là điều hoàn toàn không hề dễ dàng, bởi nó không chỉ đến từ việc sử dụng các sản phẩm có công nghệ bào chế hoàn hảo, mà còn phải am hiểu cấu trúc làn da một cách chuyên sâu để sử dụng đúng các hoạt chất cần thiết. Từ đó quá trình chăm sóc da có thể đạt được hiệu quả cao, chắc khỏe từ sâu bên trong, căng mịn ở vẻ bên ngoài.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Diller, Robert B., and Aaron J. Tabor. 2022. "The Role of the Extracellular Matrix (ECM) in Wound Healing: A Review" Biomimetics 7, no. 3: 87. 

[2] Kular JK, Basu S, Sharma RI. The extracellular matrix: Structure, composition, age-related differences, tools for analysis and applications for tissue engineering. J Tissue Eng. 2014 Dec 20;5:2041731414557112. 

[3] Barber, Teresa, Guillermo Esteban-Pretel, María Pilar Marín, and Joaquín Timoneda. 2014. "Vitamin A Deficiency and Alterations in the Extracellular Matrix" Nutrients 6, no. 11: 4984-5017. 

[4]  Posch, C. (2021). Ageing research: rethinking primary prevention of skin cancer. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 35(11), 2216-2218.

[5] Kong R, Cui Y, Fisher GJ, Wang X, Chen Y, Schneider LM, Majmudar G. A comparative study of the effects of retinol and retinoic acid on histological, molecular, and clinical properties of human skin. J Cosmet Dermatol. 2016 Mar;15(1):49-57.

[6] Mahoney MG, Brennan D, Starcher B, Faryniarz J, Ramirez J, Parr L, Uitto J. Extracellular matrix in cutaneous ageing: the effects of 0.1% copper-zinc malonate-containing cream on elastin biosynthesis. Exp Dermatol. 2009 Mar;18(3):205-11.

[7] Patricia K. Farris, MD, and Ted Lain, MD, MBA. 2022. Niacinamide: A Multi-functional Cosmeceutical Ingredient.